Mặc dù là sách khoa học tự nhiên nhưng Gen Vị Kỷ không có nhiều công thức toán học và những thứ cao siêu khó hiểu, thuật ngữ chuyên ngành. Tuy nhiên, sách cũng khá "hại não" vì chuyên sâu so với nhiều quyển sách cùng thể loại khác và có khá nhiều dữ liệu.
Đọc xong thì tôi chỉ nhớ được 2 vấn đề:
(1) Sinh vật, bao gồm cả con người, là những cỗ máy sự sống được lập trình từ những phần nhỏ nhất là ADN, mục đích tối thượng là đạt đến sự bất tử, duy trì và nhân rộng càng lâu và càng nhiều thì càng tốt. Những ADN này sẽ làm mọi chuyện để đạt được mục đích, những hình dáng cơ thể đa dạng mà chúng tạo ra chỉ là phương tiện, cho nên chúng vị kỷ.
(2) Sinh vật, bao gồm cả con người, tham gia vào trò chơi sinh tồn với những chiến lược khác nhau, vô cùng đa dạng phong phú, đấu tranh sinh tồn với loài khác và trong nội bộ loài. Căn bản có 3 kết quả, liên quan đến lý thuyết trò chơi “Thế lưỡng nan của người tù”: tổng bằng 0, tổng là số âm – , hoặc tổng là số dương +
Quyển sách này mang đến một thế giới đầy màu sắc về các loài vật, kể cả loài người, với phương pháp so sánh xuyên loài, tôi đặc biệt thích những quyển sách áp dụng phương pháp này. Sách không chỉ cung cấp bài học về thiên nhiên hoang dã, mà còn đưa ra một hướng lý giải cho nhiều vấn đề về những mối quan hệ của con người trong xã hội.
Một ví dụ về lý thuyết trò chơi mà tôi thích trong sách là đấu tranh sinh tồn giữa nam và nữ trong một cuộc ly hôn, như một trò chơi, mà nếu có sự tham gia của luật sư thì tổng chắc chắn là con số âm – Nhưng sự thật là chúng ta có thể kết thúc trò chơi với tổng là một con số dương + bằng nhiều cách, mang lại lợi ích cho cả hai, chứ không chỉ “tôi thắng anh/cô bại”
Dùng Lý thuyết trò chơi, thường được áp dụng kinh tế học, để phân tích những mối quan hệ của con người làm tôi nhớ đến Giao dịch luận. Một lý thuyết rất khốc liệt, tàn nhẫn và nghiệt ngã, theo tôi là vậy, vì nó cực kỳ lý trí, nhưng đúng trong nhiều trường hợp, có thể giúp chúng ta thoát khỏi những vùng bùn lầy lội của các mối quan hệ độc hại.
Đôi khi, chúng ta nên vị kỷ một chút, yêu thương bản thân nhiều hơn, giống như các ADN của mình, bởi vì nếu bạn không trân trọng giá trị của chính mình, thì chẳng ai khác sẽ trân trọng bạn.
Tác giả: Richard Dawkins
Reviewer: Đỗ Uyên
Mua sách Gen Vị Kỷ (Tiki.vn)