"Công Cha như núi Thái Sơn
Nghĩa Mẹ như nước trong nguồn chảy ra"
Ba tôi xuất thân từ vùng quê lúa chiêm trũng. Cả cuộc đời đã vất vả nuôi con, lấy Mẹ người nhỏ bé và sinh ra hai người con, mình và anh trai. Tháng ngày lấy nhau Ba vẫn tiếp tục quay về chiến trường chiến đấu. Ngày trở về Ba cùng Mẹ sinh thêm ra tôi, Mẹ sức khỏe suy kém vì bệnh tật. Sau một năm Mẹ đã ra đi mãi mãi, để lại ba Cha con tôi ở trong ngôi nhà trống vắng.
Tháng ngày cứ trôi qua, trong nhà thiếu bàn tay của người Mẹ, bữa ăn khi nóng khi lạnh. Ba đã trở lên khó tính, Ba một mình làm thuê cuốc mướn nuôi anh em tôi ăn học. Sáng nào cũng thế, Ba dậy từ sớm nhà cửa cơm nước cho gọn gàng, rồi Ba chuẩn bị đi làm. Anh em tôi ăn xong là đi học. Cuộc sống Ba phải bươn trải ngày đêm sớm tối: khi thì vác nặng, khi thì xe ôm, lúc thì xây dựng... Ba ngày nào đi làm về cũng muộn quần ống thấp ống cao, người đầy bụi bẩn. Anh trai tôi sau buổi tan học là về nấu cơm cho Ba. Nhiều lúc cơm sống, cơm khê, khi nhão, khi nhoét... vậy mà mấy Ba con tôi cứ ăn ngon đi vậy. Bữa cơm nhà thiếu thốn đủ thứ, cả tinh thần và vật chất. Nhìn khuôn mặt Ba cứ hiện rõ mồn một nét buồn. Ba ngồi ăn với chúng tôi, Người luôn căn dặn: "giờ Mẹ không còn nữa, các Con phải chịu khó ngoan ngoãn học hành chăm chỉ, đứa lớn việc lớn, đứa bé việc nhỏ, bữa cơm nhà đạm bạc khi rau khi muối cũng xong".
Một hôm không hiểu sao? nay Ba về sớm hơn mọi ngày, không biết vì Ba ốm hay vì Ba theo dõi ngầm anh em tôi. Đúng như Ba suy đoán trong đầu, anh em tôi vì mải chơi cho nên buổi sáng khi tan học lúc 10h30' mà anh em tôi cứ còn nhởn nhơ khắp xóm chơi đủ trò: như bịt mắt bắt dê, nhảy dây, đá cầu, chơi ăn quan,... cùng nhóm bạn ở xóm. Ba vì thấy giờ này thì các con phải về lâu rồi mới đúng. Hôm nay làm sao mà tụi nó chưa về? hay tụi trẻ có bị sao không? Ba tất tưởi đi tìm và đạp xe xuống trường học, khi thì ra ngoài ruộng, khi thì vào bà nội, Ba đạp xe dọc quanh xóm,... chỉ mong nhìn thấy các con cho an lòng, Ba vừa đi vừa gọi:
- Bóng ơi, Bống ơi!
Các con giờ đang ở đâu? Tiếng gọi mỗi lúc một to hơn, tôi nghe thoang thoáng tiếng vọng từ xa của Ba, vì đang mải mê nhảy dây cũng phải vất cả cặp sách, áo ngoài để nhà bạn, vừa đi vừa gọi với anh Bóng: Anh ơi về ngay nhanh lên Ba về rồi, sao hôm nay Ba về sớm hơn mọi ngày thế nhỉ? Hai anh em tôi chạy cúi đầu cúi cổ thục mạng hết hơi, nhanh để về trước Ba không thì lại bị đòn. Vừa bước chân về tới nhà là Ba cũng ở đâu về ngay sau 5' đồng hồ, thường như mọi ngày: Anh Bóng nhanh tay đi vo gạo nấu cơm còn mình đi quét nhà, nhặt rau. Anh Bóng tìm mãi không thấy xoong đâu bỗng hỏi: Bống ơi! em có nhìn thấy xoong cơm mọi ngày hay nấu để ở chỗ nào chỉ anh với. Ba tôi nghe thấy nhưng cứ làm ngơ như không có chuyện gì xảy ra, ra vườn ngắm ao, thả gà như thường ngày. Anh Bóng lo quá vội chạy ra nói: Ba ơi sao hôm nay Ba về sớm hơn mọi ngày thế ạ! Con tìm mãi không thấy xoong để nấu cơm. Nét mặt Ba như lúc này nghiêm hơn: con nhìn đồng hồ xem giờ đang là mấy giờ hả? Ba nấu cơm xong rồi. Bữa nay không khí trở lên căng thẳng, khác với mọi ngày Ba để anh em tôi ăn xong mới ngồi nói chuyện: Bóng, Bống này! hai con từ nay đi học về sớm phải lo cơm nước, nhà cửa cho gọn gàng, đừng để Ba bắt gặp như hôm nay nhé. Các con vì mải chơi không biết giờ về, nay Ba nhắc thế thôi. Anh em tôi cứ thắc mắc hôm nay Ba hiền thế, mọi ngày mà như vậy Ba la ầm cả nhà rồi. Hồi Mẹ còn sống chúng tôi vẫn tinh nghịch khi thì quên cặp, quên sách nhà bạn là thường và thi thoảng vẫn ăn roi vọt ra trò.
Anh Bóng học rất giỏi, trái ngược với anh. Tôi học trung bình những buổi sau khi về học, tôi thường nhanh chân chạy quanh chơi khắp xóm, cả đội như chim ri ríu rít sau một ngày gặp lại, bạn nào bạn ấy hồ hởi nghĩ ra nhiều trò để chơi. Cứ như mọi ngày tôi chơi tít mù mà quên là nhiệm vụ của mình quét nhà và nhặt rau. Tối đã nhá nhem tôi lần về nhà, vừa về Ba đã nói: Bống! sao giờ này con mới về, con ý thức kém vậy bảo sao kết quả học tập không tiến bộ là phải? Nhìn anh Bóng xem, anh học hành lúc nào cũng đứng tốp 1 của lớp. Đi họp phụ huynh Ba mát ruột, mát gan còn con hãy xem lại mình đi? Ngày hôm nay không biết là ngày gì nữa mà tôi xui xẻo vậy. Ba mắng, anh Bóng không thèm hỏi chơi với tôi nữa. Bữa cơm tối bắt đầu, thường thì mọi ngày tôi ăn hai bát ngon lành nhưng hôm nay tôi không nuốt nổi bởi nét mặt Ba khác hẳn mọi khi. Tôi cố gắng ăn hết một bát rồi bỏ vào trong nhà. Bữa cơm đã xong, bài học tôi không hiểu nay cầm sách sang bạn Hoa hỏi vì giận anh Bóng, tôi không nói một câu gì nữa. Sáng hôm sau, thường thì tôi đi học trước còn anh đi sau. Nhưng hôm nay tôi dậy muộn hơn một chút vì nhờ anh chở tôi đi học cho nên tôi phải làm hòa cho qua chuyện. Vẫn như thường ngày Ba đi làm về, có hôm thì cây rau, hôm thì con cá, khi là con tôm, con tép,... các bác cùng tổ với Ba vẫn gửi rau về cho nhà tôi như cơm bữa.
Học kỳ 2 lại bắt đầu, trong Ba là sự lo lắng về kinh tế. Lần này Ba cùng bàn bạc với anh Bóng, kèm sát việc học tập của tôi hơn, những chiều đi chơi với tôi lại ít hơn và thưa hơn. Mới đầu mình rất khó chịu, sau dần mình cố gắng bởi Ba giao chỉ tiêu lần này Bống đứng thứ 10 của lớp là Ba cho Bống đi chơi như ngày trước và mua cho Bống một đôi dép mới. Lúc này đôi mắt tôi tỏ vẻ cau mày vì khó chịu: "ai lại con đang xếp thứ 30 của lớp, bây giờ mà đứng thứ 10 trong lớp liệu như vậy là có quá sức với con không Ba". Mặc cho tôi có nói thêm gì thì ý Ba đã quyết cứ vậy mà làm. Anh Bóng kèm tôi như kèm kem. Mới đầu tôi cáu muốn tung hết đống sách ra ngoài sân nhưng vì không thể làm vậy được cho nên tôi chợt sững sờ tự an ủi mình phải cố lên. Anh Bóng vỗ vào vai tôi và nói: học đi bài nào không hiểu thì hỏi anh là được mà. Tôi bắt đầu lao đầu vào đống sách vở chỉ vì mải chơi nên kiến thức bị hổng, may mà có anh Bóng bên mình kèm sát việc học, dần dần kiến thức của tôi cũng được củng cố. Ba vì làm nhiều nên mắc bệnh. Dạo này Ba cơm ăn ít hơn và người gầy hơn trước, nhìn Ba lao tâm khổ tứ và anh Bóng cũng khổ hơn mình, trong tôi bắt đầu có cảm giác thương Ba, yêu anh, đi học về là tôi cũng chịu khó giúp anh việc vặt. Ngày tháng học của anh em tôi mỗi lúc một khác. Ba không thể nở nụ cười cho thoải mái được, bởi không cho con ăn học thì sau tụi nó khổ như mình hiện giờ, mà cho ăn học thì mình không biết bới tiền đâu ra. Ba lòng như rối bời bây giờ phải tính sao? Hàng đêm Ba trăn trở, dáng Ba đã gầy đi nhiều, Ba ốm yếu, anh Bóng vì thương Ba, yêu em gái mình. Học xong cấp 3, anh bước đầu tự mình đi theo mấy bác trong làng gặt thuê, cấy thuê. Mới đầu tuy công việc có hơi khó với anh Bóng nhưng vì nhà cửa tềnh toành, muốn lo cho em và phụ cho Ba đỡ vất vả. Anh cũng sớm bắt nhịp theo cuộc sống dân quê. Ba mới đầu cũng không muốn anh Bóng làm như vậy, nhưng chỉ vì cuộc sống Ba nghĩ: thương cho anh em tôi, bằng tuổi anh Bóng nhóm bạn bè kia còn được ăn học vui vẻ và tha hồ tung tăng cắp sách tới trường, đằng này con mình chịu thiệt thòi đủ thứ. Sau rồi anh Bóng đã thuyết phục Ba, Ba cũng đành để anh đi làm từ rất sớm. Sự trải nghiệm cuộc sống của Ba yêu cho đến nay đã làm cho anh Bóng như già hơn nhóm bạn kia một chút.
Thời gian thấm thoát cứ trôi nhanh, Ba càng vất vả hơn và anh Bóng đã đi làm. Ngôi nhà suốt 15 năm mái ngói khi xưa vẫn còn đó. Nhớ cảnh cứ mỗi khi trời mưa to, đang nằm chưa kịp say giấc thì cơn mưa kéo ùn tới, cả nhà chạy xô tránh nước, cả những cánh cửa mối mọt từ song làm bằng tre kêu kèn kẹt cả đêm. Về khuya từng cơn mưa và gió lạnh khe khẽ thổi đã làm lạnh cóng cả trên da, trên thịt, ai ấy đều mất ngủ ngồi ôm vào nhau cho ấm áp, mong sao trời mau sáng. Ngôi nhà mái ngói khi xưa, anh em tôi đã trưởng thành tới nay vẫn còn đó. Ba già đi theo tháng năm, tôi tốt nghiệp ra trường bắt đầu làm việc gần nhà. Bữa cơm nhà lại đoàn tụ như xưa, Ba cùng anh và tôi ngồi thưởng thức món ăn: canh tôm nấu bầu, thịt ba chỉ kho cháy cạnh, đậu phụ sốt cà chua,... Mỗi món ăn quê nhà đầm ấm và hơi ấm nhịp thở gia đình như trỗi dậy. Nhớ khi bàn tay Mẹ năm xưa, nấu ăn cho cả nhà ngồi ăn quây quần bên mâm cơm đạm bạc thật là hạnh phúc và đầy tình yêu thương. Giờ đây trong Ba vẫn có nỗi buồn man mát, không gì có thể thay thế khoảng trống đó được. Ba đã thay Mẹ chăm sóc các con, Ba ít nói hơn và đã dành nhiều sự quan tâm tới anh em tôi hơn. Khác hẳn khi trước, đó là lời la mắng om xòm, giờ đây Ba lúc nào cũng nhắc nhẹ để rồi anh em tôi tự ý thức hơn. Ngày nay khi ngồi cùng mâm cơm Ba lại chia sẻ cảm xúc: các con là tài sản duy nhất của Ba, các con tuy có cuộc sống chưa bằng bạn bằng bè nhưng tình cảm tình yêu Ba đã dành cho các con là mãi mãi. Để có được ngày hôm nay Ba thật hạnh phúc; Bóng, Bống là con ngoan của Ba, sau này Ba có đi xa, anh em con phải đoàn kết, yêu thương và chia sẻ lẫn nhau nha hai con, nghe tới đây anh em tôi nước mắt cứ chảy lã chã trên mặt.
Rồi những ngày đông giá lạnh gió rét kéo dài, Ba bị bệnh lao phổi, hàng đêm cơn ho khó thở đã hành hạ Ba, Ba đã không còn đủ sức chống chọi với thời gian nữa. Ba đã ra đi một cách nhẹ lòng, bởi rất an tâm vì anh Bóng, Bống nay đã có việc làm ổn định. Bóng thì đi bồ đội và rèn luyện trong quân ngũ bởi lòng yêu bộ đội, yêu bè bạn, yêu em gái, thương người nghèo... anh Bóng đã được lãnh đạo trong quân đội dìu dắt, lâu ngày anh trở thành lính chuyên nghiệp. Hai anh em tôi, mỗi người một cuộc sống mới nhưng khi trở về nhà nơi ấy: "hình ảnh Ba, bóng dáng Mẹ vẫn thấp thoáng quanh nhà". Vườn cây ao cá khi xưa giờ thành khu vườn để ngày ngày ngồi ngắm vui chơi và giải tỏa tâm lý sau mỗi ngày làm việc vất vả mệt nhọc. Cảm ơn Ba đã cho anh em tôi biết yêu thương, biết chia sẻ, biết giá trị của cuộc sống. Ba đã quá vất vả để chúng con thành người, và để chống chọi với gian khổ đó Ba đã đánh đổi tất cả: có bữa cơm manh áo, cửa nhà an vui và những giọt mồ hôi, những giọt nước mắt, mảnh áo tấm quần cũ kỹ kia vẫn là những kỷ niệm, là cuộc sống của anh em tôi khi xưa đã từng lớn lên ở đó.
Ba rất trân quý vì tạo hóa đã ban tặng cho Ba hai người con và một người vợ hiền xấu số. Tháng ngày Ba như một cỗ máy chỉ biết làm, chỉ biết mang sức ra chịu đựng. Tất cả là tình cảm, là tình yêu Ba đã dành cả cho anh em tôi.
Ba là vầng trăng sáng.
Soi suốt cuộc đời con.
Cho dù Ba vất vả.
Cho dù Mẹ gió sương.
Ba Mẹ nhất trên đời.
Ươm tương lai tốt đẹp.
Cuộc sống con an lành.
Những ai còn Ba còn Mẹ chúng ta hãy yêu thương khi còn có thể vì đời này không có Ba và có Mẹ lần hai. Ba Mẹ là phật sống trong lòng chúng con, giá như cuộc sống này cho con được một điều ước thì con chỉ ước mong: mỗi ngày nhìn thấy Ba yêu, mỗi ngày nhìn thấy Mẹ quý là cả đời con an vui. Cảm ơn tạo hóa đã cho mình có Ba, có Mẹ, có anh, có bè bạn,... mình thật biết ơn và rất trân quý bởi cuộc sống luôn mỉm cười với chúng ta, khi chúng ta biết yêu thương và hạnh phúc.
Tác giả: Tạ Thuỷ (Thành viên NHB-Blue Team)
